H εξέταση PT-INR, είναι επίσης γνωστή ως: Χρόνος Προθρομβίνης, Pro Time, επιστημονική ονομασία: Χρόνος Προθρομβίνης, International Normalized Ratio (Διεθνές Κανονικοποιημένο Πηλίκο, INR).
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Γιατί γίνεται;
Για να ελέγξουμε την αποτελεσματικότητα της αντιπηκτικής φαρμακευτικής αγωγής, που εμποδίζει τη δημιουργία θρόμβου, και ακόμη για να ανιχνεύσουμε και να διαγνώσουμε τις αιμορραγικές διαταραχές.
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Πότε πραγματοποιείται;
Αν παίρνετε αντιπηκτικό φάρμακο ή αν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι ίσως να έχετε κάποια αιμορραγική διαταραχή.
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Τι δείγμα απαιτείται;
Δείγμα αίματος που λαμβάνεται με φλεβοκέντηση από το βραχίονα. Ωστόσο, μερικές φορές χρησιμοποιείται σταγόνα τριχοειδικού αίματος.
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Τι εξετάζεται;
Η εξέταση του χρόνου προθρομβίνης (PT) μετράει το χρόνο που απαιτείται για να δημιουργηθεί ο θρόμβος στο δείγμα αίματος. Στον οργανισμό μας, η διαδικασία της θρόμβωσης περιλαμβάνει μια σειρά από διαδοχικές χημικές αντιδράσεις. Ένα από τα τελευταία βήματα είναι η μετατροπή της προθρομβίνης σε θρομβίνη.
Η προθρομβίνη είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες της πήξης, οι οποίοι παράγονται στο ήπαρ. Η δοκιμασία PT αξιολογεί τη συνολική λειτουργία αυτών των παραγόντων της πήξης και την ικανότητα του οργανισμού να δημιουργεί θρόμβο σε εύλογο χρόνο. Η εξέταση PT συνήθως υπολογίζεται σε δευτερόλεπτα και συγκρίνεται με τις τιμές που λαμβάνονται από υγιείς ανθρώπους. Επειδή τα αντιδραστήρια (χημικά) που χρησιμοποιούνται για τη διεκπεραίωση της δοκιμασίας PT διαφέρουν από το ένα εργαστήριο στο άλλο ακόμη και στο ίδιο εργαστήριο ενός διαγνωστικού κέντρου με την πάροδο του χρόνου, οι φυσιολογικές τιμές θα κυμαίνονται.
Για την τυποποίηση των αποτελεσμάτων σε όλο τον κόσμο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) δημιούργησε μια επιτροπή και πρότεινε τη χρησιμοποίηση του Διεθνούς Κανονικοποιημένου Πηλίκου (INR) μαζί με τη δοκιμασία PT για τους ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή από το στόμα. Το INR προκύπτει από ένα μαθηματικό υπολογισμό που προσαρμόζεται στις αλλαγές των αντιδραστηρίων που χρησιμοποιούνται στη δοκιμασία PT και επιτρέπει τη σύγκριση των αποτελεσμάτων που εξάγονται από διαφορετικά εργαστήρια. Σήμερα, τα περισσότερα εργαστήρια που πραγματοποιούν τη δοκιμασία PT, μετρούν και το PT και το INR. Όμως, το INR δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του PT στους ασθενείς που δεν ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή.
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Πώς συλλέγεται και πώς χρησιμοποιείται το δείγμα για την εξέταση;
Το δείγμα του αίματος συλλέγεται με σταγόνα τριχοειδικού αίματος. Αφού το PT και το INR (PT-INR) αξιολογούν την ικανότητα του αίματος να δημιουργεί θρόμβο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να γίνει αποτίμηση τόσο των αιμορραγικών όσο και των θρομβωτικών τάσεων.
Μία κοινή χρήση τους είναι η παρακολούθηση και ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας των αντιπηκτικών φαρμάκων, όπως το warfarin και το sintrom. Αυτά τα αντιπηκτικά φάρμακα βοηθούν στην αναστολή της δημιουργίας θρόμβων αίματος. Χορηγούνται με ιατρική συνταγή για μεγάλο διάστημα στους ασθενείς που παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενες θρομβώσεις, δηλαδή σε άτομα που έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικά επεισόδια και εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT). Η αντιπηκτική αγωγή μπορεί επίσης να χορηγείται προληπτικά σε ασθενείς που έχουν τεχνητή βαλβίδα στην καρδιά και για μικρό διάστημα στους ασθενείς που έχουν κάνει εγχείρηση, όπως αντικατάσταση γόνατος. Η αντιπηκτική αγωγή πρέπει να παρακολουθείται και να ελέγχεται πολύ προσεκτικά, ώστε να διατηρείται η ισορροπία ανάμεσα στην αναστολή του θρόμβου και στη δημιουργία εκτεταμένης αιμορραγίας.
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Πότε πραγματοποιείται;
Αν παίρνετε κάποιο αντιπηκτικό φάρμακο, ο γιατρός σας θα ελέγχει το PT-INR ανελλιπώς για να είναι σίγουρος ότι η φαρμακευτική αγωγή είναι αποτελεσματική και ότι το PT σας αυξάνεται κατάλληλα. Δεν υπάρχει καθορισμένη συχνότητα που πραγματοποιείται η εξέταση. Ο γιατρός σας ρυθμίζει τα αντιπηκτικά φάρμακα αρκετά συχνά, για να είναι σίγουρος ότι προκαλούν τα επιθυμητά αποτελέσματα, δηλαδή αυξάνουν το χρόνο πήξης σε θεραπευτικά επίπεδα, χωρίς να προκαλούν υπερβολική αιμορραγία ή εκχυμώσεις. Η εξέταση PT μπορεί να ζητηθεί και σε ασθενείς που δεν παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα για έλεγχο της αιμορραγικής διαταραχής ή διαβεβαίωση της πηκτικής ικανότητας πριν το χειρουργείο.
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της εξέτασης;
Το αποτέλεσμα της εξέτασης PT εξαρτάται από τη μέθοδο που χρησιμοποιείται, με τα αποτελέσματα να υπολογίζονται σε δευτερόλεπτα και να συγκρίνονται με το μέσο όρο των υγιών ανθρώπων. Στις περισσότερες εργαστηριακές αναφορές, τα αποτελέσματα για το ΡΤ εκφράζονται με το Διεθνές Κανονικοποιημένο Πηλίκο (INR). Οι ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα πρέπει να έχουν INR 2.0 με 3.0, για να καλυφθούν από αυτά.
Για μερικούς ασθενείς που έχουν αυξημένο κίνδυνο δημιουργίας θρόμβου, το INR πρέπει να είναι υψηλότερο, δηλαδή μεταξύ 2.5 και 3.5. Ο γιατρός σας θα χρησιμοποιεί το INR για να ρυθμίζει τη δόση του φαρμάκου σας, έτσι ώστε το ΡΤ που προκύπτει να είναι στη σωστή αναλογία για εσάς. Ο παρατεταμένος ή ο αυξημένος χρόνος προθρομβίνης σημαίνει ότι το αίμα σας χρειάζεται πολύ χρόνο, για να δημιουργήσει το θρόμβο. Αν δεν παίρνετε αντιπηκτικά φάρμακα και το PT σας είναι παρατεταμένο, τότε μπορεί να είναι απαραίτητη μία συμπληρωματική εξέταση, για να προσδιοριστεί η αιτία.
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Πρέπει να γνωρίζω κάτι επιπλέον;
Μερικές ουσίες που καταναλώνετε, όπως το οινόπνευμα, μπορεί να επηρεάσουν την εξέταση PT-INR. Τα αντιβιοτικά και η ασπιρίνη μπορούν να αυξήσουν το PT-INR. Τα βαρβιτουρικά, τα αντισυλληπτικά από το στόμα και η θεραπεία ορμονικής αντικατάστασης (HRT), και η βιταμίνη Κ (είτε ως πολυβιταμίνη, είτε ως υγρό συμπλήρωμα διατροφής) μπορεί να μειώσουν το PT.
Κάποιες τροφές (όπως το βοδινό και το χοιρινό συκώτι, το πράσινο τσάι, το μπρόκολο, τα ρεβίθια, το λάχανο, και τα προϊόντα της σόγιας) περιέχουν μεγάλες ποσότητες της βιταμίνης Κ και μπορούν να μεταβάλλουν τα αποτελέσματα του PT. Σιγουρευτείτε ότι ο γιατρός σας γνωρίζει όλα τα φάρμακα που λαμβάνετε και το αν έχετε καταναλώσει οποιεσδήποτε από αυτές τις τροφές πρόσφατα, έτσι ώστε τα αποτελέσματα του PT-INR να ερμηνευθούν και να χρησιμοποιηθούν σωστά.
Συχνές Ερωτήσεις
Μπορώ να κάνω στο σπίτι έλεγχο πήξης-αιμόστασης;
Ναι. Διεθνείς οργανισμοί έχουν εγκρίνει πολλές συσκευές με τις οποίες μπορεί να γίνει η δοκιμασία PT-INR στο σπίτι. Όμως, ο έλεγχος στο σπίτι συχνά πραγματοποιείται στα πλαίσια ενός συντονισμένου προγράμματος που περιλαμβάνει την εκπαίδευση του ασθενούς, τον καθορισμό της ανταπόκρισης και πρωτόκολλα ρύθμισης σε συνεργασία με εξειδικευμένα τμήματα παρακολούθησης αντιπηκτικής αγωγής στα νοσοκομεία.
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Πρέπει να τον πραγματοποιώ την ίδια ώρα της ημέρας;
Γενικά, δεν είναι απαραίτητο να μετράτε το PT-INR σας μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας. Είναι σημαντικό, όμως, να λαμβάνετε την αντιπηκτική αγωγή την ίδια ώρα κάθε μέρα, ώστε να διατηρείται ένα σταθερό επίπεδο. Αν ο γιατρός σας αυξάνει ή μειώνει τη δοσολογία σας, τότε μπορεί να ζητήσει την επανεξέταση του αίματός σας μέσα στις επόμενες μέρες, για να προσδιορίσει τα αποτελέσματα που προκαλεί η αλλαγή της δοσολογίας στο PT-INR σας (τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα).
Έλεγχος Πήξης-Αιμόστασης: Για ποιο λόγο ο γιατρός μου δεν μου έχει αλλάξει ακόμα τη συνταγή μου, ενώ μερικές φορές τα αποτελέσματά μου από τη συγκεκριμένη εξέταση διαφέρουν;
Η χρήση οποιουδήποτε από τα φάρμακα που αναφέρονται πιο πάνω μπορεί να αλλάξει τα αποτελέσματά σας, όπως επίσης και τα αντισταμινικά, τα διουρητικά καθώς και η εμφάνιση μιας ασθένειας ή αλλεργίας. Βασικές τροφές, όπως το βοδινό και το χοιρινό συκώτι, το πράσινο τσάι, το μπρόκολο, τα ρεβίθια, και τα προϊόντα της σόγιας περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Κ και μπορούν να μεταβάλλουν τα αποτελέσματα του PT. Η τεχνική με την οποία συλλέγεται το αίμα και η δυσχέρεια κατά τη διάρκεια της αιμοληψίας μπορεί να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της δοκιμασίας. Εάν ο γιατρός σας ανησυχεί για τη σταθερότητα του PT-INR σας, μπορεί να εξετάζει το αίμα σας περισσότερο συχνά.
